مجموعه بخشنامه های ثبتی

بنام خالق عشق

فصل هشتم - دفاتر ازدواج و طلاق ( 145 تا 179 )
(تاریخ: 11 مهر 1385)

انتخاب سردفتران ازدواج و طلاق از طریق مسابقه

بند 145- سازمان ثبت اسناد و املاک کشور به منظور سروسامان دادن به نحوه انتخاب سردفتران ازدواج و طلاق و جلوگیری از تبیعض و هرگونه بی تربیتی در این مورد و تسهیل و تسریع در انجام کار متقاضیان کار دفاتر مذکور جهت انتخاب شایسته ترین افراد از بین داوطلبان و برآوردن نیاز اهالی و ساکنین شهرها و بخشها و روستاهای کشور و سهولت دسترسی آنان به دفاتر ازدواج و طلاق در محل سکونتشان با استفاده از تجربه ای که در اجرای ماده 3 قانون دفاتر اسناد رسمی و در مورد گزینش سردفتران بدست آمده است مقرر میدارد که از این پس انتخاب سران دفاتر ازدواج و طلاق نیز برای هر یک از مناق کشور در صورت نیاز سالی یکبار از طریق مسابقه به عمل آید لذا برای اجرای صحیح این منظور لازم است که:

1- به کلیه واحدهای ثبتی تابعه آن منطقه دستور دهند احتیاجات حوزه ثبتی خود راجع دفاتر ازدواج و طلاق را دقیقاً بررسی و مراتب را به منطقه ثبتی متبوع اعلام یا منطقه احتیاجات گزارش شده را قبل از پایان فروردین ماه هر سال به سازمان اراسل دارند و با این کیفیت از پیشنهاد سردفتری ازدواج و طلاق که نام اشخاص جز در مورد اقلیت های مذهبی (مسیحی، زرتشتی، کلیمی) خودداری نمایند ضمناً در مورد پیشنهاد فاصله نزدیکترین دفترخانه و آمار کارکرد آخرین سال و جمعیت محل را مورد نظر قرار دهند.

2- سازمان ثبت اسناد و املاک کشور پس از وصول گزارشهای مذکور از طریق انتشارات اگهی در روزنامه های کثیر الانتشار تهران و مرکز هر استان یا به هر طریق ممکن دیگر از متقاضیان برای ثبت نام و شرکت در آزمون سردفتری ازدواج و طلاق دعوت به عمل خواهد آمد.

3- برای جلوگیری از بروز هرگونه اشکال در انجام امر لازم است به سران دفاتر ازدواج و طلاق آن منطقه اخطار نمایند تا از درخواست تغییر محل دفترخانه خود از حوزه مربوطه به حوزه دیگر خودداری و ادارات ومناطق ثبتی نیز در آینده از ارسال این قبلی درخواستها و پیشنهادات خودداری نمایند.

بخشنامه شماره 3147/10-22/5/60



مهر و تابلو دفاتر ازدواج و طلاق

بند 146- مهرها و تابلوهای دفاتر ازدواج و طلاق باید طبق نمونه تصویبی سازمان ثبت باشد و سردفتران ازدواج و طلاق حق دخل و تصرف در آن را ندارند و باید در کلیه اوراق شماره و محل دفترخانه و نام و مشخصات کامل سردفتر چاپ شود.

بند 211 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49 اصلاح شده.

تهیه دفاتر ازدواج و طلاق از واحدهای ثبتی

بند 147- سردفتران ازدواج و طلاق، هر حوزه ثبتی در موقع خرید دفتر جدید باید دفتر تمام شده را به مسئول فروش دفتر ارائه نمایند دفتر جدید پس از ملاحظه دفتر تمام شده تحویل خواهد شد.

بند 219 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال 49



نحوه ثبت شماره مسلسل قباله ازدواج و طلاق در دفتر

بند 148- سردفتران ازدواج و طلاق مکلفند شماره مسلسل چاپی قباله های ازدواج و طلاق را که طبق ماده چهارده نظامنامه دفتر ثبت ازدواج باید به ذینفع بدهند با قید تاریخ در ستون ملاحظات ثبت مربوطه قید و امضاء نمایند.

بند 214 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال 49 اصلاح شده



قید مراتب عدم ثبت در دفاتر اسناد رسمی و ازدواج و طلاق

بند 149- سردفتران اسناد رسمی و ازدواج و طلاق هر روزی که سندی ثبت نکرده اند آخر وقت همان روز باید مراتب را در دفتر قید و امضاء کنند.

بند 212 مجموعه بخشناه های تاآخر سال 49 اصلاح شده

فهرست وقایع

بند 150- سردفتران ازدواج و طلاق مکلفند پرسشنامه های تسلیمی اداره ثبت احوال را با کسب اطلاع و پرسش از زوجین تکمیل همزمان با تسلیم اعلامیه به اداره مزبور تسلیم نمایند.

بند 215 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



عدم تعلق حق الثبت به سند نکاحیه

بند 151- الف: چون بموجب ماده 2 قانون ازدواج نسبت به مهریه در تنظیم سند نکاحیه حق الثبت تعلق نمیگیرد لذا نسبت به اقرارنامه های وصول آنهم اخذ حق الثبت به مأخذ مقرر در سند مورد ندارد.

ب: چنانچه بعلل مختلف زوج در مقام ازدیاد مهریه زوجه برآید این عمل باید بموجب اقرارنامه رسمی صورت گیرد که در دفترخانه اسناد رسمی به ثبت میرسد، چون با توجه به تصریح ماده 113 قانون مالیات بر درآمد و اینکه اساساً مهریه در اصل و هنگام ثبت در دفتر ازدواج نیز از تعلق حق الثبت معاف است.



اقرار به وصول یا انتقال صداق

بند 152- در کلیه موارد انتقال صداق و نیز در مورد اقرار به وصول صداق که در غیر دفتر ازدواج مربوطه صورت میگیرد باید بدواً بقای حق زوجه از دفتر ازدواج مربوطه استعلام شود. همچنین است در مورد ثب طلاق خلع و مبارات که پس از ثبت انتقال بشرح بالا مراتب بایستی ظرف 24 ساعت بدفتر ازدواج مربوطه اعلام و رسید اخذ شود.

بند 221 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



صداق غیرمنقول

بند 153- در مورد صداق غیرمنقول باید قبلاً وضعیت ملک از ثبت محل استعلام شود با وصول پاسخ و نودن اشکال اقدام به ثبت واقعه گردد.

اگر سردفتر دارای دفتر اسناد رسمی باشد بایستی عین قباله را مانند سند رسمی در دفتر اسناد رسمی ثبت و امضاء کند وگرنه قباله را به نزدیکترین دفتر اسناد رسمی بفرستد تا سردفتر آنرا عیناً در دفتر اسناد رسمی ثبت و امضاء کرده و در ظهر قباله شماره و تاریخ ثبت دفتر را ذکر و امضاء نماید سپس خلاصه مربوطه را برابر مقررات به ثبت محل بفرستد.

برای ثبت واقعه ازدواج و طلاق در دفتر اسناد رسمی بشرح بالا باید هزینه قانونی ثبت هم ارسال شود بهرحال تسلیم قباله بمتعاقدین قبل از ثبت آن در دفتر اساد رسمی بشرح فوق ممنوع میباشد.

بند 205 مجموعه بخشنامه های تاآخر سال 49



بردن دفتر به جلسه عقد

بند 154- صاحبان دفاتر ازدواج و طلاق در صورتیکه در مجالس عقد حاضر میشوند باید دفتر ازدواج را با خود همراه ببرند که زوجین و معرفین و شهود در همان جلسه دفتر راامضاء نمایند.

بند 188 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



دادن رونوشت توسط دفاتر ازدواج و طلاق

بند 155- رونوشتهائی که به تقاضای ذینفع وسیله صاحبان دفاتر ازدواج و طلاق تهیه میشود باید هزینه قانونی آن به صندوق ثبت محل پرداخت شود.

بند 193 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49 اصلاح شده.



ثب سند- صدور اجرائیه

بند 156- دفاتر ازدواج و طلاق مکلفد در موقع ثبت سند مشخصات و نشانی کامل زوجین و شهود و معرفین را بور صریح و خوانا قید نمایند و همچنین در هنگام صدور اجرائیه و اخطاریه نیز بایستی مشخصات کامل و نشانی صریح طرفین را قید نمایند.

بند 209 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



امضاء ثبت و قباله در مورد نکاح با اجازه ولی

بند 157- در مواردیکه اجازه ولی زوجه ضرورت دارد، بایستی ولی زوجه ثبت دفتر و قباله ازدواج راامضء نماید.

بند 198 مجموعه بخشنامه های تاآخر سال 49



حق التحریر

بند 158- سردفتران ازد.ا و طلاق مکلفند علاوه بر صدور و تسلیم قبض حق التحریر مبلغ دریافتی را در ظهر قباله نیز قید و امضاء نمایند.

بند 201 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



ثبت بذل و رجوع

بند 159- در مورد بذل و رجوع بما بذل باید مراتب در ستون شرح طلاق ثبت مربوطه و طلاقنامه قید و جریان امر را به دفتر ازدواج و دفتر رسمی مربوطه و زوج اعلام نمایند.



اقرار به رجوع بمابذل

بند 160- در مورد رجوع زوجه به آنچه بذل کرده میتواند مراتب را بموجب سندرسمی اعتراف نماید در اینصورت سردفتر تنظیم کننده سند مکلف است ظرف مدت 24 ساعت رونوشت اداری سند را به دفتر طلاق مربوطخ ارسال دارد، همچنین است در مورد هر اعتراف و یا توافق رسمی طرفین نسبت به واقعه ازدواج ثبت شده در دفتر اسناد رسمی و دفتر ازدواج.



منع ثبت وقایع جدید در دفاتر

بند 161- سردفتران ازدواج و طلاق که کفالت دفاتر دیگر به آنها واگذار و سوابق تحویل میشود نباید واقعه جدیدی را در دفاتر مزبور ثبت نمایند.

بند 186 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49 اصلاح شده



خط و نگارش

بند 162- صاحبان دفاتر ازداوج و طلاق نیز باید در تحریر دفاتر و اوراق از جوهرهای ثابت استفاده کنند که قابل تغییر و زوال نباشد.

بند 187 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال 49



استفاده از قبوض اقساطی

بند 163- در مواردیکه ضمن عقد ازدواج و اجرای طلاق بین زوج و زوجه قراردادی بسته میشود که و.جهی بطور اقساطی تادیه شود سردفتران مکلفند برای پرداخت اقساط از قبوض اقساطی رسمی مانند سایر اسناد رسمی استفده نمایند.

بند 190 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



حکم دادگاه درباره سن

بند 164- در مواردیکه سن شخصی طبق حکم قطعی داده اصلاح شود ملاک حکم دادگاه میباشد و باید سن مندرج در شناسنامه در متن سند قید و موضوع حکم توضیح داده شود.

بند 191 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



خروج از حوزه مأموریت

بند 165- صاحبان دفاتر ازدواج و طلاق حق ندارند بدون کسب اجازه قبلی از ثبت محل از حوزه مأموریت خود خارج شوند.

بند 192 مجموعه بخشنامه های تاآخر سال 49



شمول مواد 53 و 54 قانون ثبت نسبت به سران دفاتر ازدواج و طلاق

بند 166- ماده 53 و 54 قانون ثبت شامل سردفتران ازدواج و طلاق نیز میباشد.

بند 194 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



مشخص نبودن تاریخ تولد در ورقه هویت

بند 167- در موردیکه روز و ماه تولد در ورقه هویت قید نشده تاریخ تولد اول مهرماه همان سال محسوب خواهد شد.

بد 196 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال 49



دعوی فوت شوهر

بند 168- ادعای فوت شوهر بدون قید در شناسنامه مسموع نیست باید مدعی به اداره ثبت احوال راهنمائی شود مگر آنکه فوت شوهر طبق مدارک قانونی از قبیل گواهی حصر وراثت و غیره محرز باشد.

بند 203 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



بذل غیرمنقول

بند 169- الف: در مورد بذل صداق غیرمنقول باید وضعیت ملک از ثبت محل استعلام و پس از رسیدن پاسخ و نبودن اشکال اقدام به ثبت کنند.

ب: در مورد بذل صداق غیرمنقول سردفتر طلاق باید مواد ثبت دفتر را به دفتر اسناد رسمی که قباله ازدواج را ثبت کرده بفرستد تا مراتب را برابر مقررات ثبت و خلاصه آنرا به ثبت محل ارسال دارند.

ج: اگر مال غیرمنقول دیگری مورد بذل باشد باید مانند قباله ازدواج عیناً طبق مقررات در دفتر رسمی ثبت و خلاصه آنرا به ثبت محل بفرستد.

د: در مواردیکه ملک بذل میشود سردفتر نمیتواند قبل از انقضاء عده سند انتقالی را ثبت نماید.

بند 206 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



عدم رسمیت قباله های عادی ازدواج و طلاق و نحوه رسمیت دادن به آنها

بند 170- قباله های عادی ازدواج و طلاق قابل ثبت در دفتر ثبت ازدواج و طلاق نمیباشد ولی زوجین میتوانند برای رسمیت دادن به آنها مواد 66 و 68 اصلاحی آئیننامه قانون ثبت احوال بیکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه و طبق ضوابط اقرارنامه لازم در خصوص مورد تنظیم نمایند.

بند 204 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49 اصلاح شده



شرایط تنظین اقرارنامه زوجیت

بند 171- با توجه به مقررات قانونی هرگاه شناسنامه زوج ومدارک تسلیمی دیگر دلالت کند که زوج همسر دیگری ندارد و این معنی مورد تأیید زوجه هم قرر گیرد ثبت اقرارنامه رسمی طبق ماده 68 اصلاحی مصوب سال 23/12/1350 آئیننامه قانون ثبت احوال بلاشکال است و باید در متن سند اعتراف طرفین به اینکه زوج همسر دیگر ندارد نیز تصریح و قید گردد.

بند 255 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال 49 اصلاح شده



ثبت نکاح منقطع و بذل مدت

بند 172- در مورد نکاح منقطع و بذل مدت چون طلاق مطابق قانون مدنی مخصوص نکاح دائم است، بنابراین بذل مدت که مخصوص نکاح منقطع است محتاج به گواهی عدم امکان سازش از دادشگاه نمیباشد.



ارسال پاسخ مقامات رسمی

بند 173- سردفتران ازدواج و طلاق مکلفند پاسخ نامه ها و مکاتبات مقامات رسمی را فوراً بدهند.

بند 213 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال 49



قباله ازدواج و طلاق

بند 174- واحد فروش اوراق مالی سازمان ثبت و همچنین ادارات ثبت شهرستانها مکلفند عقدنامه و طلاقنامه را با تعیین شماره مسلسل چاپی و پس از ثبت آن در دفتر مخصوص بخود سردفتران ازدواج، و طلاق از طرف آنها بفروشند.

چنانچه در موقع تحریر این برگها در دفاتر مزبور دفترچه باطل گردد باید لاشه آنرا عیناً به واحد فروش مربوطه در مرکز و به حسابداری ثبت مربوطه در شهرستانها تحویل نمایند.

بند 217 مجموعه بخشنامه های ثبتی تا آخر سال 49 اصلاح شده



وظیفه سردفتران ازدواج و طلاق در مورد فهرست و آمار شناسنامه های مخدوش

بند 175- صاحبان دفتر ازدواج و طلاق باید رعایت مقررات را کرده و در تنظیم فهرست و آمار دقت نمایند که تمام ستون های آن پرشده و نقصی نداشته باشد و اگر شناسنامه مخدوش یا ناخوانا برخورد نمودند از ثبت واقعه خودداری و صاحب شناسنامه را برای تعویض آن به ادازه ثبت احوال راهنمائی نمایند.

بند 195 مجموعه بخشنامه های ثبتی اصلاح شده تا آخر سال 49



اعلامیه

بند 176- دفاتر ازدواج و طلاق مکلفند با رعایت ماده 31 قانون ثبت احوال هر 15 روز یکمرتبه وقایع ازدواج و طلاق و رجوع را که در دفاتر به ثبت میرسد طبق نمونه به نزدیکترین بخش ثبت احول تحویل و رسید اخذ نمایند.

بند 216 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49 اصلاح شده



وضع دفاتر ازدواج و طلاق بعد از تعلیق یا انفصال صاحب دفتر

بند 177- هر یک از صاحبان دفاتر که معلق و منفصل یا برکنار میشوند شخصاً و در صورت فوت سردفتر وارث آنها مکلف هستند که پس از وصول ابلاغ تعلیق یا انفصال و همچنین فوت سردفتر بهیچ وجه مداخله و تصرفی در دفاتر و اوراق مربوطه به آن ننمایند و کلیه سوابق را طبق صورت مجلس به کفیل یا کسی که از طرف ثبت متبوعه تعیین میشود تحویل نمایند.

بند 185 مجموعه بخشنامه های تا آخر سال 49



تفهیم شروط مندرج در نکاحیه به زوجین

بند 178- در رابطه با نکاحیه های جدید که متن آن به تصویب شورایعالی قضائی رسیده است لازم است به کلیه دفاتر ازدواج و طلاق سراسر کشر ابلاغ نمائید که تکلیف شرعی و قانونی دارند قبل از انشاء عقد ازدواج یک شروط مندرج در نکاحیه را برای زوجین قرائت و تفهیم و هر شرطی که مورد توافق زوجین قرار گرفت ذیل آنرا امضاء نمایند و سردفتران ازدواج مکلفند شروط مورد توافق را ضمن عقد نکاح ایجاب نمایند و لازم است قبل از اجرای صیغه عقد بزوجین تذکر دهند که قبول شروط مندرج در نکاحیه الزامی نیست و منوط به توافق قبلی طرفین است.

ضمناً متذکر میگردد تخلف از این دستور موجب تعقیب انتظامی خواهد شد.

بخشنامه شماره 10220/10-30/11/62 براساس نامه شماره 53541/1-17/11/52 شورایعالی قضائی.



ابلاغ واقعی اخطار به زوجه

بند 179- با توجه به شکوائیه هائی که به اینجانب واصل شده و تذکر دادستان محترم کل کشور و با در نظر گرفتن جهات شرعی و احتیاط مقتضی است به دفاتر ازدواج و طلاق بخشنامه شود که لزوماً ابلاغ اخطاریه ها واقعی باشد نه قانونی و از حالت زن مطلقه اخبار شود تا خدای نکرده خلاف شرعی انجام نگیرد. بخشنامه شماره 2823/10-3/4/63

---