با علائم پیش از قاعدگی چه باید کرد؟
بنام خالق عشق
یک یا دو هفته قبل از شروع قاعدگی، ممکن است متوجه نفخ، سردرد، تغییر خلق و خو و دیگر تغییرات جسمی و یا روحی گردید. این علائم را سندرم پیش از قاعدگی (premenstrual syndrome) یا PMS می خوانند.
حدود 85 درصد زنان دچار درجات مختلفی از PMS می شوند. برخی از آنها دارای علائم شدیدی هستند که با کار و یا روابط شخصی آنها تداخل دارد و به نام اختلال اضطراب پیش از قاعدگی (PMDD) خوانده می شود.
علائم
1- اشتهای زیاد: بسیاری از زنان در این دوره، تمایل زیادی به خوردن غذاهای شور و شیرین دارند. دلیل این ولع مشخص نیست.
برخی زنان در این دوره، اشتهایشان کم می شود و دچار حالت تهوع می شوند. نفخ و یبوست نیز در این دوره شایع است.
2- آکنه: این مشکل تنها در دوران بلوغ دیده نمی شود، بلکه در زنانی که دارای علائم PMS هستند نیز مشاهده می شود. تغییرات هورمونی باعث می شود غدد چربی پوست، چربی بیشتری را تولید کنند و منافذ پوست را ببندد و موجب آکنه گردد.
3- درد: درد کمر، سردرد، حساس شدن سینه ها و درد مفاصل نیز یکی از علائم این دوره می باشد.
4- تغییرات خلق و خو: زودرنج بودن، عصبانی بودن، گریه کردن، افسردگی و اضطراب ممکن است بیاید و برود. برخی از زنان در این دوره، دچار مشکلات حافظه و تمرکز می شوند.
زنان در معرض خطر
- در اواخر 20 سالگی و اواسط 40 سالگی
- در اواخر جوانی، این علائم شدت می گیرند.
- حداقل یک بار باردار شده اند.
- سابقه افسردگی و یا اختلالات خلقی دیگر را داشته اند.
PMS و بیماری های دیگر
PMS باعث بدتر شدن برخی از علائم بیماری های زیر می شود:
- افسردگی و اضطراب
- اختلالات تشنجی
- میگرن
علت
علت دقیق PMS مشخص نیست، اما شاید کاهش میزان هورمون های استروژن و پروژسترون موثر باشد.
تغییرات مواد شیمیایی مغز و یا کمبود ویتامین ها و عناصر مغذی خاص نیز می تواند در ایجاد علائم PMS نقش داشته باشند.
مصرف غذاهای شور، نوشیدن الکل و کافئین ممکن است باعث بدتر شدن علائم PMS گردد.
مشکلات مشابه PMS
- یائسگی
- افسردگی و اضطراب
تنها تفاوت PMS با این مشکلات در این است که علائم PMS هر ماه تکرار می شود و از بین می رود.
تشخیص
اگر هر کدام از موارد زیر در شما وجود داشت، بدانید که این ها علائم PMS هستند:
- علائم پنج روز قبل از عادت ماهیانه ظاهر شوند.
- هنگامی که عادت ماهیانه شروع شد، علائم بعد از چهار روز تمام شود.
- حداقل سه دوره عادت ماهیانه، علائم وجود داشته باشند.
اختلال اضطراب پیش از قاعدگی (PMDD)
این اختلال نیز همانند PMS است، اما دارای علائم مخرب تری می باشد.
زنان دچار PMDD ممکن است حملات ترس، گریه زیاد، افکار خودکشی، بی خوابی و دیگر مشکلاتی که با زندگی روزانه فرد تداخل می کنند را داشته باشند.
عوامل خطر PMDD عبارتند از: وجود سابقه شخصی و یا خانوادگی ابتلا به افسردگی، اختلالات خلقی و یا تروما.
درمان خانگی PMS
1- ورزش کردن: ورزش باعث افزایش سرزندگی می شود و با خستگی می جنگد.
برای کسب فواید ورزش، بهتر است همیشه ورزش کنید، نه فقط وقتی که علائم PMS ظاهر می شوند.
30 دقیقه ورزش با شدت متوسط در بیشتر روزهای هفته انجام دهید.
ورزش های شدید را در تعداد روزهای کمتری انجام دهید.
2- رژیم غذایی غنی از ویتامین B: غذاهای غنی از ویتامین های گروه B می توانند با خستگی ناشی از PMS مبارزه کنند.
در یک بررسی، محققان بیشتر از 2000 زن را در مدت 10 سال مورد مطالعه قرار دادند. آنها به این نتیجه رسیدند که زنانی که غذاهای غنی از تیامین (ویتامین B1) از قبیل: آجیل و غذاهای غنی از ریبوفلاوین (ویتامین B2) از قبیل: تخم مرغ و لبنیات را می خوردند، کمتر علائم PMS در آنها بوجود می آید. توجه کنید که مصرف مکمل های ویتامینی، سودمند نیست.
3- کربوهیدرات پیچیده: کربوهیدارت پیچیده از آنجا که دارای فیبر است، می تواند قند خون را ثابت کند و نوسانات خلقی و ولع غذایی را از بین ببرد.
4- غذاهای ممنوع: غذاهای شور باعث افزایش نفخ می شود، کافئین باعث زودرنجی و تحریک پذیری می گردد، غذاهای شیرین باعث بدتر شدن ولع نسبت به غذاها می شود و نوشیدن الکل بر خلق و خو اثر می گذارد.
درمان استرس
از آنجایی که PMS باعث تنش، اضطراب و زودرنجی می شود، بسیار مهم است که راهی برای خلاصی از استرس پیدا کنید.
روش های مختلفی برای مقابله با استرس وجود دارد. یک روش ممکن است بر روی یک فرد اثر داشته باشد، در صورتی که همان روش بر فرد دیگری موثر نباشد، پس باید روش های مختلف را تمرین کنید تا بهترین روش را دریابید.
این روش ها عبارتند از: یوگا، ماساژ، نوشتن مطلب و یا با دوست خود صحبت کردن.
خواب کافی نیز یکی از درمان های استرس می باشد.
درمان دارویی
1- داروهایی که بدون نسخه پزشک می توان از داروخانه خرید.
مسکن های بدون نیاز به نسخه پزشک مثل بروفن یا استامینوفن می توانند برخی از علائم جسمی ناشی از PMS را درمان کنند، از قبیل: درد سینه ها، سردرد، کمردرد و یا گرفتگی های عضلات.
2- درمان هورمونی
قرص های ضدبارداری با تنظیم هورمون ها، از تخمک گذاری جلوگیری می کنند.
معمولا این قرص ها منجر به خونریزی کمتر می شوند و علائم PMS را نیز کاهش می دهند.
دیگر داروهای هورمونی ممکن است شامل آزاد کننده های هورمون گنادوتروپین و یا استروئید مصنوعی باشد.
شما ممکن است به بیشتر از یک نوع دارو احتیاج داشته باشید تا بتوانید بهترین دارو برای خود را بیابید.
3- دیگر داروها
مصرف داروهای ضدافسردگی برای زنان با تغییرات خلق و خوی شدید و یا PMDD مفیدند.
برخی از داروهای ضدافسرگی ممکن است 10 تا 14 روز قبل از عادت ماهیانه و یا در طول دوره عادت ماهیانه با تجویز پزشک مصرف شوند.
داروهای ضداضطراب و دیورتیک ها نیز موثرند (با تجویز پزشک متخصص).
4- مکمل ها
برخی قرص های ویتامین و یا املاح ممکن است علائم PMS را کاهش دهند، مثل:
فولیک اسید ( 400 میکروگرم)
منیزیوم (400 میلی گرم)
ویتامین E (400 واحد بین المللی)
کلسیم ( 1000 تا 1300 میلی گرم)
ویتامین B6 (50 تا 100 میلی گرم)
درمان گیاهی
تاثیر گیاهان دارویی در درمان PMS هنوز به طور کامل ثابت نشده است، اما برخی زنان با مصرف روغن گل پامچال، chaste berry، کوهاش سیاه دچار کاهش علائم PMS می شوند.
همیشه قبل از مصرف گیاهان دارویی با پزشک مشورت کنید، زیرا گیاهان دارویی ممکن است با داروهای مورد مصرف شما تداخل داشته باشند و یا برای برخی بیماران مضر باشند.
مریم سجادپور
بخش سلامت تبیان