آموزه های اخلاقی و روانشناختی دوران نامزدی

بنام خالق عشق

1-خرید هدیه

رسم است وقتی داماد به خانه عروس می رود هدیه ای برای همسرش می برد. البته این رسم بسیار خوب است و خانم ها روی این موضوع حساسیت دارند و آن را از علایم محبت می شمارند و این کار موجب ازدیاد محبت و دلگرمی می شود اما به هر حال مردها باید امکانات خویش را در نظر بگیرند و از حدّ معمول و متعارف فراتر نروند خانم ها هم نباید بیش از این مقدار توقع داشته باشند.

مراد از تهیه هدیه الزاماً خریدن چیزی گران بها و پر زرق و برق نیست بلکه منظور آن است که دست خالی به دیدار همسر نرود. در این مورد نکته اساسی آن است که  به نحوی از علایق همسر خود مطلع باشیم و باید تلاش کنیم که حتی الامکان آنها را تامین نماییم مثلا بد نیست از همسرمان بپرسیم که به چه نوع هدایایی علاقه مند است و ما نیز در جهت تهیه آن ها اقدام کنیم .

 

2. فراهم آوردن تمهیدات لازم برای ملاقات

برخی از آقایان در دوران عقد بدون فراهم آوردن تمهیدات لازم به دیدار همسر خود می روند و از اینکه دیدار خود را رضایت بخش نمی یابند گلایه می کنند. این مساله در مورد زنانی که در دوره عقد به سر می برند نیز می تواند مصداق داشته باشد. آن ها نوعاً از این مساله غفلت می کنند و همین موضوع موجب عدم موفقیت آن ها در انجام یک ملاقات خوب و دل انگیز است. دراین قسمت از بحث به نحوه فراهم آوردن مقدمات لازم برای برقراری یک دیدار موفق می پردازیم:

نخست باید به آراستن ظاهر توجه کافی داشته باشیم زیرا خوب نیست که مثلا پس از گذشت یک هفته وقتی به ملاقات همسر خود می رویم ظاهری ژولیده و غیر قابل قبول داشته باشیم. این مساله مانع برقراری ملاقاتی نشاط آور و شادی آفرین است. پس دختر و پسری که دوران عقد راسپری می کنند و قصد دارند همدیگر را ببینند باید ظاهری آراسته داشته باشند. مراد از ظاهر آراسته برای آقایان اصلاح به موقع موهای سر شانه زدن موها و مرتب کردن آن ها، تمیز بودن لباس ها، استفاده از عطر مناسب و مورد علاقه همسر و اموری نظیر این هاست. در اینجا توصیه می شود که زن و شوهر حتی الامکان بهترین یا یکی از بهترین لباس های خود را بر تن داشته باشند.

بهتر است اوقاتی که به دیدار همسر تان می روید کم و بیش منظم باشد مثلا هفته ای یک بار آن هم بعد از ظهر یا غروب، شب ها یا روز های جمعه. اگر در ساعت مشخصی به دیدار همسر خود بروید پسندیده تر است و خانواده همسرشما نیز در همان روز و ساعات منتظر حضور شما هستند.

 

3. اظهار عشق و علاقه در ملاقات ها

یکی از موضوعات مهمی که دختر و پسر در فاصله بین عقد و عروسی و در ملاقات ها در صدد کشف آن هستند درجه محبت و علاقه همسر است. هر یک از زن و شوهر می خواهد بفهمد که همسرش تا چه مقدار به وی علاقه دارد؟ چرا که این موضوع در آینده زندگی آنها بسیار تاثیر دارد. بنابرین بر زن و شوهر لازم است که مراتب عشق و علاقه خود را نسبت به همسر ابراز دارند و از گفتن هر کلمه یا انجام هر عمل دل سرد کننده ای که می توان کم محبتی را از آن استنباط کرد جداً خود داری کنند. مرد باید از همه زنان و زن از همه مردان چشم بپوشد و تنها همسرش را ببیند. از مردان و زنان دیگر تعریف کردن و از وجود خواستگاران سابق سخن گفتن و عیب جویی و انتقاد، از اسباب دل سردی به شمار می رود و باید جداً از آن اجتناب کرد.

 

4. رعایت وقار و متانت در ملاقاتها

زن و شوهر باید در معاشرتها وقار و متانت خویش را نگه دارند و از شوخی ها و حرکات سبک و زشت پرهیز کنند و کاری نکنند رویشان بر یکدیگر باز و حریم ادب شکسته شود.

زن و شوهر باید با همدیگر صمیمی و راحت باشند ولی حدود و حریم یکدیگر را حفظ کنند.  اگر حریم و حدود مرد خانه که مدیریت منزل نیز با ایشان است خدشه دار شود و به اصطلاح پشمی به کلاه نداشته باشد فرزندان و سایر بستگان ممکن است به او احترام نگذارند و از او حرف شنوی نداشته باشند. مردان باید در عین اینکه با خانواده عروس صمیمی هستند اجازه ندهند هر کسی به آنها بی احترامی یا بی محلی کند چون اقتدار و ابهت آنها زیر سوال خواهد رفت. هستند عروس و داماد هایی که در دوران نامزدی خیلی رفت و آمد دارند و داماد تقریبا هر روز و هر ساعت خانه عروس است و کار به جایی می رسد که برادران یا خواهران کوچکتر عروس نیز به داماد بی اعتنایی می کنند.

 

5. تمرین زن داری و شوهر داری

زن داری و شوهر داری از همین زمان شروع می شود. همسر داری فن بسیار ظریف و دقیقی است که به اطلاعات نیاز دارد. ضرورت رعایت آنها از همین زمان شروع می شود و تاخیر آن به زمان بعد از عروسی هیچ گاه صلاح نیست زیرا بسیاری از اختلافات خانوادگی از حوادث دوران عقد و عروسی مایه می گیرد و حل آنها بسیار دشوار خواهد بود. علاج واقعه قبل از وقوع باید کرد. برخی از همسران جوان دوران عقد را فقط به تفریح و شادی و گشت و گذار سپری می کنند و هیچ آمادگی جدی برای شروع زندگی مشترک پیدا نمی کنند البته این خوشی ها در دوران نامزدی ایرادی ندارد ولی باید برای شروع زندگی آماده بود و مهارت های زن داری و شوهر داری و تعاملات خانوادگی را آموخت. لذا دوران نامزدی فرصت خوبی برای کسب مهارت های اجتماعی و همسرداری است.

 

6. اهمیت دادن به ارزش ها و عواطف همدیگر

پسر و دختر باید به ارزشهای یکدیگر احترام بگذارند و همچنین به عواطف و احساسات لطیف یکدیگر بها بدهند و به آن بی اعتنایی نکنند. هرگز نباید تصور کنند که بی اعتنایی به عواطف فرد مقابل باعث عزیز تر شدن و اعتبارشان می شود. گفتنی است چنین رفتارهایی باعث جریحه دار شدن عواطف طرف مقابل می شود. مرد وزن نباید نسبت به ارزشها ومقدسات یکدیگر بی تفاوت باشند و حتی نباید به بستگان یکدیگر توهین کنند. البته اگر عروس یا داماد اعتقادات غلط داشته باشند باید در صدد اصلاح آنها بر آمد و این کار لازم است و هرگز نباید در مسایل اصولی و اعتقادی کوتاهی کرد.

 

7. شرکت در مجالس معنوی و اخلاقی

از برنامه های سازنده و تاثیر گذار در دوران عقد شرکت در جلسات معنوی و اخلاقی است که باعث رشد تربیتی و معنوی طرفین می شود و آنها را با مسائل اخلاقی و معنوی بیشتر آشنا می کند. نامزدهایی که به صورت مشترک در مجالس دعا، عزاداری، جلسه اخلاق، نماز جمعه و ... شرکت می کنند، وجودشان مملو از نورانیت وصفا می شود.  این مراسم ها زمینه ساز گرایش بیشتر آنان به ارزشهای دینی و اسلامی است و جهت زندگی انان را به طرف بندگی خدا و دوری از کارهای حرام، تغییر می دهد. همچنین می توانند به سفرهای زیارتی بروند و چنانچه این سفرها به همراه خانواده باشد، بهتر است.

  

8. فراگیری مهارتهای زندگی و همسرداری

دوران عقد فرصت مناسبی برای آشنایی با وظایف همسر داری، کیفیت برخورد با بستگان همسر، مهارت های زندگی، آشپزی و ... است. دختر و پسری که قبل از عقد در منزل پدری و به صورت مجرد زندگی می کردند، یاد گیری مسائل مربوط به زندگی را احساس نمی نمودند؛ ولی حالا که زندگی مشترکی را پایه ریزی نموده اند، بایست با حقوق و مسائل ضروری زندگی مشترک آشنا شوند. در این زمینه می توان از کتاب های بی نظیر: اخلاق در خانواده، نوشته استاد سید علی اکبر حسینی؛ روانشناسی همسران برتر، نوشته دکتر غلامعلی  افروز؛ آیین همسرداری، نوشته آقای سعیدیان و کتاب های آیت الله امینی در موضوع خانواده و همچنین کتاب همسرداری از منظر دین با رویکرد روانشناختی، تألیف علی احمد پناهی، استفاده کرد.

 

9. یاد گیری حقوق واجب و مستحب همسر

            زن و شوهر نسبت به یکدیگر وظایفی دارندکه برخی از آنها واجب و برخی مستحب است انجام این وظایف از ناحیۀ همسران باعث استحکام خانواده می شود و بدون التزام به آنها، نمی توان داشتن خانواده ای بهنجار را توقع داشت؛ زیرا خانواده به عنوان یک واحد اجتماعی و جامعه ای کوچک، اگر از قانون و ضوابط تهی باشد، به هرج ومرج و در نتیجه به نابودی منجر می شود. زن و شوهر وظیفه دارند در قبال یکدیگر به تعهدات شان عمل کنند. زمان نامزدی فرصت خوبی برای یادگیری وظایف متقابل برای همسران است.

 

10. رعایت حدود اخلاقی درباره برادران و خواهران کوچک تر

در خانواده عروس به طور معمول برادر یا خواهر کوچک تر نیز وجود دارد. داماد و عروس باید در تعاملات خودشان طوری برخورد کنند که زمینه تحریکات جنسی افراد خانواده را به وجود نیاورند. بسیار مشاهده و شنیده شده است که عروس و داماد، در مقابل چشم برادران و خواهران کوچک تر شوخی های تحریک کننده و خلاف اخلاق انجام می دهند و توجه ندارند که این کارشان چقدر تخریب کنندگی در پی دارد.

منبع: علی احمد پناهی ، «همسر گزینی؛ چرا و چگونه».

معاونت تهذیب حوزه علمیه